როგორ აღნიშნავენ შობას მსოფლიოს ქვეყნებში

შობა მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში განსხვავებული და უნიკალური ტრადიციებით აღინიშნება. ზოგჯერ ეს ტრადიციები ჩვენთვის უჩვეულოა, ხანდახან კი, ჩვენდა გასაკვირად, ნაცნობიც შეიძლება აღმოჩნდეს და ქართულსა და შორეული ქვეყნის ტრადიციებს შორის მსგავსებებიც აღმოვაჩინოთ.

დანია

დანიაში შობის ღამეს, მანამ სანამ ერთმანეთს საჩუქრებს გადასცემენ, მთელი ოჯახი ხელჩაკიდებული ნაძვის ხის გარშემო ცეკვავს და შობის სიმღერებს მღერის.

ნაძვის ხეს დანიაში ხშირად ნამდვილი სანთლებით რთავენ. შობის ღამის ტრადიციაა ელფებისთვის განკუთვნილი ტკბილი ფაფის მომზადებაც. დანიელების რწმენით, ეს ელფები ოჯახებს მძიმე ზამთრის გადატანაში ეხმარებიან და ტკბილი ფაფა სიმბოლურად მადლიერების გამოხატულებაა. დღესასწაული ნოემბრის პირველი პარასკევიდან იწყება. დეკემბერში კი, დანიელები ყოველ დღე დიდ სანთელს ანთებენ, მანამ სანამ შობის დღე არ მოახლოვდება.

ეთიოპია

ეთიოპიაში მოსახლეობის ნაწილი შობას 7 იანვარს აღნიშნავს. აფრიკის ქვეყანაში შობა წმინდად რელიგიური დღესასწაულია და ნაკლებად იზიარებს სხვა ქვეყნის ტრადიციებს, როგორებიცაა მაგალითად საჩუქრების გაცემა.

ეთიოპიელი ქრისტიანები შობის დღეს 43-დღიან მარხვას ასრულებენ, 43 დღის განმავლობაში ისინი არ მიირთმევენ ხორცს, კვერცხსა და რძის პროდუქტებს. შობის დღეს კი, რომელსაც Ganna/Genna ეწოდება, თეთრებში გამოწყობილები წირვას ესწრებიან. სოფლებში კი, დღემდე თამაშობენ ტრადიციულ თამაშს Ye Genna Chewata-ს, რომელიც ჰოკეის წააგავს. ლეგენდის თანახმად ეს თამაში სწორედ იმ მწყემსების მოგონილია, რომლებსაც იესოს დაბადების შესახებ პირველებს ეუწყათ.

საფრანგეთი

ფრანგები შობას 24 დეკემბრის ღამეს ხვდებიან, თუმცა საშობაო განწყობა პიკს 6 იანვარს, ეპიფანიის დროს აღწევს. ეპიფანია კათოლიკურ ეკლესიაში მაცხოვრის განცხადებას ნიშნავს. ოჯახები ამ დღეს მიირთმევენ "მეფის ნამცხვარს", იგივე Galette des Rois. ეს ნამცხვარი საკმაოდ ტკბილია, ფენოვანი ცომით კეთდება და შიგთავსად ნუშის კრემი აქვს.

ხშირად, ნამცხვარში პატარა ფიგურაა დამალული, ხოლო მას, ვის ნაჭერშიც ეს ფიგურა აღმოჩნდება, თავზე ქაღალდის გვირგვინს დაადგამენ და იმ დღეს მეფის ტიტულიც მისი გახდება.

ფინეთი

ფინეთში კი შობა ოჯახური დღესასწაულია და მთავარი სწორედ ოჯახთან ერთად დროის გატარებაა. შობის დღეს ფინელები ესწრებიან საშობაო წირვას და სასაფლაოებზე მიდიან, რათა გარდაცვლილი ახლობლებისთვის სანთლები დაანთონ.

ასევე პოპულარული ტრადიციაა joulusauna, ანუ საშობაო საუნა, სადაც ოჯახები შობის დღეს, შუადღეზე განსაბანად საუნაში მიდიან. ფინელების რწმენით, ყველა საუნას საკუთარი ელფიც კი ჰყავს, რომელსაც ყურადღება არ უნდა მოაკლდეს! ამიტომაც საუნაში ხშირად მიაქვთ ხოლმე საჩუქრები, ძირითადად ტკბილეულობა. საუნიდან გამოსულები სადღესასწაულოდ იმოსებიან, საშობაო სუფრას შემოუსხდებიან და Joulupukki-ს, ფინელი სანტას საჩუქრების გახსნას იწყებენ.

გვატემალა

ისევ გავცდეთ ევროპას და ამჯერად გვატემალას შობის ტრადიციებს შევავლოთ თვალი. გვატემალაში შობის სეზონი 7 დეკემბერს იწყება, საინტერესო რიტუალით, რომელსაც la quema del diablo ჰქვია. ამ დროს გვატემალაში ხალხი "ეშმაკს წვავს".

საღამოს, აუცილებლად 6 საათზე ადამიანები იკრიბებიან და ეშმაკის ფიგურებსა და უსარგებლო ნივთებს წვავენ, რათა სახლში სულიერმა სიმშვიდემ დაისადგუროს. ამ ტრადიციას ბევრი აკრიტიკებს, რადგან დიდი რაოდენობით ნივთების დაწვა გარემოზე ცუდად აისახება.

სხვათა შორის, დაწვის ტრადიცია ეკვადორშიც გვხვდება, ოღონდ იქ ეშმაკის ფიგურას კი არა, იმ ადამიანების ფიგურებს წვავენ, ვინც დიდად გულზე არ ეხატებათ. მაგალითად რომელიმე პოლიტიკოსის ფიგურას. ხალხი ასევე პატარა ფურცელზე წერს იმას, თუ რატომ გადაწყვიტა ამ ფიგურის დაწვა და სამომავლოდ ქვეყანაში ან პირად ცხოვრებაში რა ცვლილებები სურს. ეკვადორელები ერთად იკრიბებიან და ძველი წლის ცუდ მოგონებებს დიდ კოცონზე წვავენ.

იაპონია

მიუხედავად იმისა, რომ იაპონიის მოსახლეობის მხოლოდ 1.1%-ია ქრისტიანი, შობის დღესასწაული მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ იაპონელებში ძალიან პოპულარული გახდა. დღეს, იაპონია ამ დღესასწაულს, როგორც არ უნდა გაგვიკვირდეს, სწრაფი კვების ობიექტის, KFC-ის გემრიელობებით აღნიშნავს. KFC-მ იაპონიაში 1974 წელს კამპანია "Kentucky for Christmas" წამოიწყო, რაც ტოკიოში მცხოვრები უცხოელებისთვის იდეალური გამოსავალი იყო, რადგან იმ დროს საშობაოდ ინდაურის ხორცს ვერ ყიდულობდნენ, KFC-ის ქათმის კერძების შეძენა კი მარტივად შეეძლოთ. იაპონიაში შობის დღესასწაული მხოლოდ ბავშვებისთვის იყო განკუთვნილი, იაპონელი მშობლები ყიდულობდნენ ტკბილეულობას და ბავშვებისთვის საშობაო წვეულებებს მართავდნენ. KFC-მ კი შობა ზრდასრულების დღესასწაულად გადააქცია, ღვინო და შემწვარი ქათმის ხორცი სუფრის მთავარი ნაწილი გადახადა. შობის დღესასწაულის დღეებში KFC-ის დღემდე უამრავი მომხმარებელი ჰყავს.

ნორვეგია

თურმე, ნორვეგიაში შობის დღეს ბოროტ სულებსა და ჯადოქრებს გარეთ აქეთ-იქით ფრენა ძალიან ჰყვარებიათ.

ამიტომაც, ნორვეგიელები მათგან თავის დასაცავად ცოცხებს საგულდაგულოდ მალავენ. ნორვეგიელებს თუ დავუჯერებთ, თუკი ჯადოქარი სახლში ცოცხს ვერ მიაგნებს, იმ ოჯახს მაშინვე თავს დაანებებს და გაეცლება.